Palet

Palet Kullanımı

Yüzmede Palet Kullanımı;

Son yıllarda kullanılır olan antrenman paletleri şu aralar revaçta. Denizdeki dalış paletlerinden kısa ve daha az esnek paletleri artık antrenmanlarda yüzme oyuncakları seven sporcularda (daha çok master yüzücülerde) görüyoruz. Bir file dolusu yüzme malzemesi kulvar başına konduktan sonra depar taşına yapıştırılmış ve itinayla yazılmış antrenman kağıtları ile motivasyon sağlamaya çalışan yüzücüler artık her havuzda görülüyor. Ben bu malzemelere motivasyon oyuncakları diyorum. Bunlardan bir tanesi de GPS destekli saatler. Bu saatlere gelecek sayılarda değineceğim.

Genel olarak yüzmeye “yardımcı” malzemelerin uzun süre kullanımına sıcak bakmıyorum. Bunun sebebi;

• Teknik çalışmalardaki kullanımı; 
  Kullanılan malzemenin asıl yapılması gereken hareketi yaptırmaması veya kısıtlaması. Örnek; Eller arkada 6 ayak sağdan nefes, 6 ayak soldan nefes eğer paletle yapılırsa hız artacağı için su üstüne daha fazla çıkılır ve nefes alma çok kolay yapılır. Asıl istenen ise doğal ortamda hatta daha zor şartlarda vücut formu bozulmadan hareketi yapabilme becerisinin gelişmesi. Teknik çalışmalarda hedeflenen şey yüzme formunda kalarak vücudu disipline etmektir. Buna verdiğim bir örnek vardır; filmlerde görürüz, iki pervaneli bir uçağın bir motoru sustuğu zaman bile uçak uçmaya devam eder. Bunun sebebi aerodinamik yapısıdır. Bir yüzücünün de tek kol gibi bir drill çalışmasındayken aynı yüzerken sahip olduğu hidrodinamik vücut formunu korumayı becerebilmesi, buna alışmasıdır. Eğer bir teknik çalışma çok zor yapılıyorsa bu gelişim için çok faydalıdır. Örnek; Tek kol çalışması, sağ kol su üstüne sürterek atılırken ve soldan nefes alarak yapılacak bir çalışma! Burada gözüken sadece kol çalışması değildir. Genel koordinasyon ve zamanlamalar; kolun suya giriş-çekiş-çıkış yolu, başın ve gövdenin rotasyonla birleşerek nefes alma başlangıç-nefes süresi-bitiş zamanlamaları, ayakların ritmi, gücü ve sürekliliğini sağlaması gibi çok etken sayılabilir.
• Performansta kullanımı;
  Ayaklarının kuvvetlenmesi için devamlı paletle yüzen birçok kişi görüyorum. Bir zaman sonra diz ve bilek eklemlerinin şikayetiyle çalışmalarına ara veriyorlar. Sebebi palet kullanımıyla yükün artması ve eklemleri zorlaması. Bu kısa süreli çalışmalar için geçerli olabilir fakat devamlı kullanımda hasar almak kaçınılmazdır. Aynı durum el pedalı için de geçerlidir. Dirsek ve en çok omuz hasarları gören çok kişi tanıyorum, sadece yükü artırınca daha iyi yüzebileceğini zannettikleri için. Ayak çalışmasının aerobic kapasiteyi artırması yüzmeye göre daha az olduğu için ayak çalışmaları yüksek performansla aerobic eşiğin üstünde yapılır. Yani aerobic ayak çalışması tercih edilmez. Aerobic çalışma maksimum nabzın %60’ı olarak hesaplanır. Maksimum nabız yine kabaca 220-yaş olarak hesaplandığında 40 yaşındaki bir yüzücünün maksimum nabzı 220-40=180’dir. Bunun %60’ı yani aerobic eşik 108’dir. 108 ve üstü anaerobic çalışmadır. Performans setleri maksimum nabza yakın yapılır. Ne kadar antrenmanlı olduğunuz yüksek nabızlarda ne kadar dayanabildiğiniz ve kısa sürede normal nabza dönebildiğinizle ilgilidir.

Açık su / Havuz yüzücülerinin ayak çalıştırma farkları ve nedenleri;

Her birimiz farklı bir DNA modeliyle dünyaya geliriz. Bu farklar bizim sonsuz sayıda farklılıklarımızdandır. Yüzmeye gelirsek açık suya mı havuza mı yatkın, ayak vurmaya mı vurmamaya mı diye belirginleştirebiliriz. Havuzda sprint yüzmesi daha verimli olan birine açık suda az ayak çalıştır diye tavsiye edenler görüyorum. Veya 70’li yıllarda bana olduğu gibi ayak çalıştır, uzanarak yüz denmesi gibi. Bu bir tercih değil doğal yatkınlıktır. Bunu maalesef hala daha anlamamış antrenörler var, sporcuları harcıyorlar.
Vücutta oksijen tüketen kaslarımız kapasiteleri ölçüsünde güç üretiyorlar. En büyük hacimli kas grubumuz bacaklardadır. Yani en fazla oksijeni bacak kasları harcar. Buna karşın verimlilikleri hareketi doğası gereği kollara göre oldukça düşüktür. Maksimum güçte sadece ayakla yüzen biriyle sadece kollarıyla yüzen birinin dereceleri oldukça farklıdır. Kollar ve ayaklar olarak kabaca %80 kollar, %20 ayaklar verimli dersek eğer, var olan gücümüzün kollarda kullanılması daha mantıklıdır. Bu, uzun mesafe yüzücüleri için geçerli tabi. Kısa mesafe yüzücülerinin yüzmeye faydalı olabilecek vücutlarındaki tüm kasları maksimum düzeyde çalıştırdıklarını biliyoruz. Uzun mesafe yüzmede ekonomik enerji tüketimi esastır. Aynı, 10K koşu yarışında koşucuların ince kas gruplarının olması gibi uzun mesafe yüzücülerinin de düşük volümlü kasları vardır. Enerjinin korunarak daha uzun süre performans göstermesi beklenir. Enerjinin verimli kullanılması için de daha az verimli olan ayaklar yerine kollarda kullanılması gerekir. Açık su yüzücüleri çoğunlukla her kolda 2 ayak vururlar. Ayaklar sadece vücudu su yüzeyine paralel tutacak ayaklar batmayacak kadar çalıştırılır. Fazlası biraz ileri yönde fayda sağlamasına rağmen aynı enerjinin kollarda kullanılması daha fazla ileri yönde avantaj sağlar.